دانشگاه علوم و فنون مازندران

پایان نامه

مقطع کارشناسی ارشد

مهندسی صنایع- صنایع

عنوان:

ارائه مدل ریاضی برای مسئله زنجیره تامین معکوس با در نظر گرفتن نیازمندی های مشتری

اساتید راهنما:

دکتر ایرج مهدوی- دکتر علی تاجدین

استاد مشاور :

مهندس حامد فضل الله تبار

 فهرست مطالب:

1-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………….12

1-2-ضرورت انجام تحقیق……………………………………………………………………………………………………..14

1-3-مقایسه زنجیره تامین رو به جلو و معکوس…….. …………………………………………………………………15

1-3-1-سازمان های موفق در زنجیره تامین معکوس………………………………………………………………….18

1-4-معرفی برخی از انواع زنجیره تامین…………………………….. ……………………………………………………18

1-4-1-لجستیک و مدیریت لجستیک………………….. ………………………………………………………………….19

1-4-2-ارتباط لجستیک و زنجیره تامین……………………. ……………………………………………………………..22

1-4-3-انواع زنجیره تامین……………………………………………………………………………………………………..24

1-5-هدف پایان نامه………………………………………………………………………………………………………………26

2-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………….29

2-2-تاریخچه زنجیره تامین…………………………………………… ……………………………………………………….31

2-2-1-اندازه گیری هزینه زنجیره تامین…………………………………………………………………………………….32

2-2-2-مدلسازی هزینه های زنجیره تامین…………………………………………………………………………………36

2-2-3- مدل های تولید-توزیع زنجیره تامین……………………………………………………………………………..39

2-3-تاریخچه زنجیره تامین معکوس……………………… ………………………………………………………………..41

2-3-1-مزایا استفاده از زنجیره تامین معکوس………………. …………………………………………………………45

2-3-مزایا و مشکلات استفاده از زنجیره تامین معکوس…………… …………………………………………………45

2-3-2-مشکلات استفاده از زنجیره تامین معکوس…………………………………………………………………….48

2-4-زنجیره تامین سبز……………………………………………………………………………………………………………49

2-5-داده کاوی در زنجیره تامین……………………………………………………………………………………………..50

2-5-1-تاریخچه داده کاوی……………………………………………………………………………………………………50

2-5-2- خوشه بندی………………………………………………………………………………………………………………51

2-5-2-1- روش های خوشه بندی…………………………………………………………………………………………..52

3-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………56

3-2-مدیریت ارتباط با مشتری(CRM)……………………………………………………………………………………..57

3-2-1-خوشه بندی در مدیریت ارتباط با مشتری………………………………………………………………………60

3-3-نظرسنجی از مشتریان………………….. …………………………………………………………………………………61

3-3-1-خواسته ها و نیازمندی های مشتریان………………… …………………………………………………………61

3-3-1-1-نیازمندی های مشتریان………………………………………… …………………………………………………61

3-3-1-2-خواسته های مشتری………………………………………………………………………………………………..63

3-3-2-روش نمونه گیری STRATA ………………………………………………………………………………………66

3-4-داده کاوی ……………………………………………………………………………………………………………………..66

3-4-1- شرح الگوریتم K-means ……………………………………………………………………………………………68

3-4-1-1- مشکلات روش خوشه‌بندی K-Means………………………………………………………………………69

3-5-مدلسازی ریاضی…………………………………………. ………………………………………………………………..70

3-5-1-تعریف علایم و پارامترها…………………………….. ……………………………………………………………..70

3-5-1-1-تعریف علائم……………………………………………….. ………………………………………………………70

3-5-1-2-تعریف پارامترها…………………………………………………………….. ……………………………………..71

3-5-1-3-تعریف متغیر های تصمیم……………………………………… ……………………………………………….72

3-5-2-مدل ریاضی پیشنهادی……………………………………………………. …………………………………………..72

3-5-2-1-خطی سازی تابع هدف…………………………………………………………………………………………….76

3-5-2-2- استفاده از AHP برای تابع دو هدفه(پیگیری نظرات)…………………… …………………………….77

3-5-2-2-1-روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)…………………………….. ……………………………….77

3-5-2-2-1-1-تشکیل سلسله مراتب………………………………………………….. …………………………………78

3-5-2-2-1-2- الویت بندی………………………………………………….. ……………………………………………. 78

3-5-2-2-1-3-علایم ریاضی و تعاریف آنها…………………………………… ………………………………………79

3-5-2-2-1-4-  الگوریتم 1: PWAHP (محاسبه وزن اهداف به کمک AHP)…………… …………………79

3-5-2-2-2- حل مسئله دو هدفه پیگیری نظرات……………………………………. ……………………………….83

3-6-جمع بندی……………………………………………………………………………………………………………………..84

4-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………87

4-2-نظر سنجی از مشتریان به چندین روش…………………………………… ……………………………………….87

4-3-نمونه گیری به روش STRATA……………………………………………………….. ……………………………..87

4-4-میانگین وزنی عوامل………………………………………………………… ……………………………………………88

4-5-الگوریتم k-means…………………………………………………………………………. ………………………………89

4-5-1-نتیجه الگوریتم  k-means …………………………………………………………… ………………………………91

4-6-مدل ریاضی………………………………………………………………….. ……………………………………………..93

4-6-1-محاسبه و تعیین پارامترهای مدل ریاضی………………………………….. ………………………………….93

4-6-2-جواب مدل ریاضی……………………………………………………………………………………………………..95

4-7-جمع بندی……………………………………………………………………………………………………………………..96

1-5 -نتیجه گیری …………………………………………………………………………… ……………………………………98

-2-5 پیشنهادها …………………………………………………………………….. …………………………………………….98

مراجع ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 100

 فهرست جداول

جدول 1-1: گرایشات مهم لجستیک در طول زمان………………….. ………………………………………………..20

جدول 3-1: پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………….65

جدول 3-2: مقیاس اهمیت نسبی…………………………………………………………. ………………………………….78

جدول 3-3: ماتریس هدف – معیار……………………………………….. ……. …………………………………………82

جدول 3-4: ماتریس مقایسه دوتایی معیار- معیار………………………………….. …………………………………..82

جدول 3-5: ماتریس هدف- معیار………………………………………………… …………………………………………83

جدول 3-6: ماتریس معیار- معیار……………………………………………… ………………………………………….84

فهرست شکل ها

شکل -11: نمونه ای از یک زنجیره ی تامین……………………………………………………………………………….16 شکل 1-2:مقایسه زنجیره تامین رو به جلو و معکوس………………………………. ……………………………….17

شکل 1-3:تفاوت چهارچوب لجستیک یکپارچه و قدیمی………………………. …………………………………..22

شکل 2-1:جریان کالا در لجستیک مستقیم و معکوس…………………………… …………………………………….29

فصل اول :

کلیات تحقیق

۱-۱- مقدمه

در رقابت‌های جهانی موجود در عصر حاضر، باید محصولات متنوع را با توجه به درخواست مشتری ، در دسترس وی قرار داد. خواست مشتری بر کیفیت بالا و خدمت رسانی سریع، موجب افزایش فشارهایی شده است که قبلاً وجود نداشته است، در نتیجه شرکت‌ها بیش از این نمی ‌توانند به تنهایی از عهده تمامی کارها برآیند. در بازار رقابتی موجود، بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی علاوه بر پرداختن به سازمان و منابع داخلی ، خود را به مدیریت و نظارت بر منابع و ارکان مرتبط خارج از سازمان نیازمند یافته‌اند. علت این امر در واقع دست یابی به مزیت یا مزایای رقابتی با هدف کسب سهم بیشتری از بازار است. بر این اساس، فعالیت‌های نظیر برنامه ریزی عرضه و تقاضا، تهیه مواد، تولید و برنامه ریزی محصول، خدمت نگهداری کالا، کنترل موجودی، توزیع ، تحویل و خدمت به مشتری که قبلا همگی در سطح شرکت انجام می شده اینک به سطح زنجیره ی تامین انتقال پیدا کرده است. مسئله کلیدی در یک زنجیره تامین، مدیریت و کنترل هماهنگ تمامی این فعالیت‌ها است. مدیریت زنجیره تامین ( SCM ) پدیده‌ای است که این کار را به طریقی انجام می ‌دهدکه مشتریان بتوانندخدمت قابل اطمینان وسریع را با محصولات باکیفیت درحداقل هزینه دریافت کنند.

در حالت کلی زنجیره تامین از دو یا چند سازمان تشکیل مى‌شود که رسماً از یکدیگر جدا هستند و به وسیله جریان‌های مواد، اطلاعات و جریان‌هاى مالی به یکدیگر مربوط می ‌شوند. این سازمان‌ها می توانند بنگاه‌هایی باشند که مواد اولیه، قطعات، محصول نهایی و یا خدماتی چون توزیع، انبارش، عمده فروشی و خرده فروشی تولید می ‌کنند. حتی خود مصرف کننده نهایی را نیز می ‌توان یکی از این سازمان‌ها در نظر گرفت.

برای رسیدن به اهداف زنجیره ی تامین ، سازمان ها و شرکت ها باید در زنجیره ی تامین خود به خلق ارزش بپردازند. ارزش از دید مشتری دارای مفاهیم گسترده ای است که ممکن است در هر محصول متفاوت باشد.

در دهه 60 و 70 میلادی ، سازمان ها جهت افزایش توان رقابتی خود تلاش می کردند تا با استاندارد سازی و بهبود فرآیند داخلی خود محصولی با کیفیت بهتر و هزینه کمتر تولید کنند. در آن زمان تفکر غالب این بود که مهندسی و طراحی قوی و نیز عملیات تولید منسجم و هماهنگ ،پیش نیاز دست یابی به خواسته های بازار و در نتیجه کسب سهم بازار بیشتری است. لذا سازمان ها تمام تلاش خود را برافزایش کارایی معطوف می کردند.

در دهه ی 80 میلادی با افزایش تنوع در الگوهای مورد انتظار مشتریان ، سازمان ها به طور فزاینده ای به افزایش انعطاف پذیرش در خطوط تولید و توسعه محصولات جدید برای ارضای نیاز های مشتریان علاقه مند شدند. در دهه ی90 میلادی ، به همراه بهبود در فرآیند های تولید و به کارگیری الگوهای مهندسی مجدد ،مدیران بسیاری از صنایع دریافتند که برای ادامه حضور در بازار تنها بهبود فرآیندهای داخلی و انعطاف پذیری در توانایی شرکت کافی نیست ، بلکه تامین کنندگان قطعات و مواد باید موادی با بهترین کیفیت و کمترین هزینه تولید کنند و توزیع کنندگان محصولات نیز باید ارتباط نزدیکی با سیاست های توسعه بازار تولید کننده داشته باشند. با چنین نگرشی ، رویکرد های زنجیره تامین و مدیریت آن پا به عرصه وجود نهاد. از طرف دیگر با توسعه سریع فناوری اطلاعات در سال های اخیر و کاربرد وسیع آن در مدیریت زنجیره تامین ، بسیاری از فعالیت های اساسی مدیریت زنجیره با روش های جدید در حال انجام است.

شیوه ی نگارش به این ترتیب بوده که ابتدا مفاهیم مرتبط با زنجیره ی تامین و ارزش به طور کامل توضیح داده شده و سپس به بیان استراتژی های زنجیره ی تامین پرداخته شد. سپس راه های مدیریت هزینه (که از مهم ترین راه های خلق ارزش  در زنجیره ی تامین است) مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور ابتدا منابع هزینه در زنجیره ی تامین شناسایی شده و سپس روش های مدریت هزینه و کاهش هزینه در زنجیره ی تامین مورد بحث قرار گرفت و در ادامه اهمیت ارزیابی مدیریت زنجیره ی تامین و خلاصه چند روش برای ارزیابی آن مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین در هر جا که نیاز بوده، مناسب با موضوع ، تجربیات شرکت های مختلف و دلایل موفقیت آن ها مورد بررسی قرار گرفتند.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.